Preparaty przeciwkleszczowe i przeciwpchelne oraz ich skuteczność.

Psy w trakcie letnich spacerów są szczególnie narażone na atak za strony kleszcza. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy jak niebezpieczny może się ten kontakt okazać dla naszego czworonożnego przyjaciela. Dlatego profilaktyka, tu rozumiana, jako zapobieganie wgryzienia się kleszcza w skórę, jest bardzo ważna. Dopiero po przebiciu skóry psa, kleszcz w kontakcie z krwią infekuje psa niebezpiecznymi bakteriami bądź wirusami, które w konsekwencji mogą doprowadzić nawet do śmierci psa.

Obecnie w Polsce kleszcze występują na wszystkich terenach zielonych. Możemy je spotkać nie tylko w lasach, ale również na naszym przydomowym trawniku. Zatem ryzyko „złapania” kleszcza przez psa jest duże. Na atak kleszczy psy są narażone w okresie od kwietnia do listopada, a gdy zima jest ciepła, przez cały rok.

Kleszcze są szczególnie zdeterminowane do ataku na ludzi i zwierzęta, gdyż tylko pobranie pokarmu (krwi) od zaatakowanego pozwala na przekształcenie się w kolejną fazę rozwojowa lub złożenie jaj przez samicę. Ponieważ są mało ruchliwe decyzje o ataku muszą podjąć w krótkim czasie. To znaczenie utrudnia stosowanie środków odstraszających od zaatakowania. Jednocześnie stężenia substancji biologicznie czynnych do zwalczania kleszczy muszą być nawet kilkakrotnie wyższe niż np. dla pcheł. Czyni to walkę z nimi bardzo trudną.

Ideałem byłoby pełne odstraszenie kleszcza od ataku na zwierzę przy użyciu repelentów. W miarę dobrze odstraszają kleszcze repelenty lotne, jednak efekt ich działania jest krótkotrwały. Środki o małej lotności z kolei nie są wstanie odstraszyć pewnej części szczególnie zdeterminowanych i wygłodniałych osobników. Najlepszą skuteczność zwalczania kleszczy można osiągnąć utrzymując na sierści i skórze zwierzęcia odpowiednie stężenie dla kleszczy, substancji biologicznie czynnych, zaś wychodząc na spacer w okolice obfitujące w kleszcze stosować dodatkowo repelenty.

Kleszcze zarówno u psów jak i u ludzi powodują wiele nieuleczalnych i trudno rozpoznawalnych chorób zakaźnych. Są to m. in borelioza, listerioza, babeszjoza, gorączka Q, tularemia. W ostatnich latach ilość kleszczy zainfekowanych powyższymi chorobami znacznie wzrosła. Dla ludzi dostępne są szczepienia przeciwko Odklesczowemu Zapaleniu Mózgu, które staje się coraz większym zagrożeniem w Polsce.

Na Polskim rynku dostępne są preparaty na kleszcze w formie lotnej (spray), obroże z proszkiem oraz krople. Substancjami biologicznie czynnymi zwalczającymi kleszcze są: permetryna, imidacloprid, fiprinol, alfacypermetryna. Stosować należy preparaty zawierające te substancje czynne. Pamiętać należy, że na sierści i skórze psa musi być niezbędne stężenie substancji czynnej wystarczające by zabić kleszcze. Przykładowo zastosowanie obroży owadobójczej pozwala osiągnąć dostateczne stężenie substancji czynnej u małych i średnich psów ras krótkowłosych, zastosowanie ich u psów dużych oraz długowłosych nie zapewnia dostatecznej ochrony.

Osobiście polecam stosowanie na skórę psa kropli. Nanosi się je na skórę przy karku zwierzęcia, a w przypadku dużych psów z długą sierścią można dodatkowo nanieść część dawki u nasady ogona. Po ustaleniu odpowiedniego preparatu oraz jego dawki, można je zakupić w sklepach internetowych bądź na aukcjach, co pozwala zaoszczędzić dość dużo pieniędzy na wizytach u weterynarzy. Krople są preparatami zarówno przeciwkleszczowymi jak i przeciwpchelnymi, jednak ich ochronny okres działania jest dużo krótszy w przypadku kleszczy niż w przypadku pcheł. Na Polskim rynku są dostępne następujące preparaty zawierające:
- imidakloprid (10%) i permetryna (50%) - łączą one funkcje odstraszającą i efekt akarycydobójczy. Mają dzięki temu najwyższą skuteczność w przeciwdziałaniu chorobom odkleszczowym. Można je stosować już od 7 tygodnia życia. Podaje się je w dawce 0,1ml na kg masy ciała psa. Są to na przykład krople Bayer Advantix Spot-on (przykładowa cena 70,00 za 4 pipety)
-fiprinol (10%)- posiada głównie efekt akarcydobójczy i dość mały efekt odstraszający. Jest przez to mniej skuteczny, ale też łatwiej dostępny i tańszy. Podaje się do w dawce 0,067ml na kg masy ciała. Jest on zawarty m.in. w kroplach firmy Frontline (przykładowa cena 20,00zł za 1 pipete) oraz Fiprex (przykładowa cena 23,00zł za 3 pipety).
-permetryna (0,25%)- sama posiada głównie efekt akarcydobójczy. Jest chyba najmniej skuteczna z trzech tu opisanych i trzeba ją najczęściej stosować. Jest zawarta m.in. kroplach Max Spot-on (przykładowa cena 15,00 zł za 5 pipet)

Powyższe składniki działają zarówno na kleszcze jak i na pchły. Wybierając krople dla naszego pupila zwróćmy uwagę na skład. Nie polecam używania kropli „naturalnych” zawierających wyciągi z różnego rodzaju roślin, gdyż są one stosunkowo drogie i nieskuteczne. Nie stosuje również obroży, ponieważ często powodują one podrażnienia skóry na szyi (psy się często drapią) oraz dodatkowo bardzo szybko przestają działać (szczególnie, jeśli pies się wykąpie w wodzie, bądź wychodzimy na spacer w deszczu). Osobiście stosuje krople Fiprex. Są stosunkowo tanie, a nakładane co 3 tygodnie zachowują swoją skuteczność.

Mimo iż zastosowaliśmy ochronę psa preparatami zabijającymi kleszcze, zdarza się, że znajdujemy pojedyncze kleszcze. Kleszcze zakażają zaatakowanego psa nie wcześniej jak po ok. 24 godzinach od wszczepienia się, a w tym czasie, jeśli krople psa dalej działają, kleszcze już giną nie zdążywszy go zakazić. Kleszcz od chwili znalezienia się na psie poszukują miejsca najkorzystniejszego do wczepienia się, zwykle trwa to kilka a nawet kilkanaście godzin. W tym czasie zetknąwszy się z substancją czynną najczęściej giną przed wczepieniem się. Jednak zdarza się, że wczepiają się już w pierwszej godzinie przebywania na zwierzęciu i te możemy najczęściej już martwe znaleźć. Gdy znaleziony wczepiony kleszcz jeszcze żyje stosujemy miejscowo niewielka ilość preparatu owadobójczego i po godzinie usuwamy martwego już kleszcza, ponieważ usuwanie żywego kleszcza jest trudniejsze i jest związane z ryzykiem zakażenia psa.
Nigdy nie należy stosować gwałtownego uśmiercania kleszczy przez zalanie olejem, smarownie masłem itp. gdyż kleszcz dusząc się wymiotuje zakażając swą wydzieliną psa. Następuje to również przy nieumiejętnych usuwaniu żywego kleszcza.

Każde wczepienie się kleszcza na psie wywołuje dyskomfort, dlatego należy stosować maksymalną ochronę zwierzęcia przed atakiem. Wieloletnie obserwacje wykazały, że utrzymywanie na skórze i sierści zwierzęcia odpowiedniego stężenia substancji czynnych i wspomaganie ich działania przez stosowanie repelentów bezpośrednio przed każdym spacerem pozwala uniknąć prawie wszystkich ataków ze strony zarówno kleszczy jak i pcheł.